Fiecare cuvant a fost atent ales de catre Pantanjali in a exprima nici mai mult nici mai putin decat ce a vrut sa comunice. Desi avem capacitatea sa le intelegem, doar in momentul in care incepem sa le re-explicam, realizam efortul, genialitatea si simbolistica prezenta in sutre. Voi incerca sa ofer pe langa traducere cateva explicatii, pe care le voi schimba mereu pana vor ajunge sa fie suficient de scurte dar si inteligibile – intre timp feedback-ul vostru este binevenit.
Samadhi Pad
What is Yoga, Why is needed
Capitol pe Samadhi consistand in 51 de versuri ce se concentreaza pe urmatoarele subiecte:
- definitia yoga-i
- scopul yoga
- vritti (modificarile mentale)
- practica si detasarea
- samprajnata and ansamprajnata shamadhi
- mijloace de a obtine experienta
- ishwara (constiinta pura)
- Aum
- obstacolele (progresarii)
- metode de armonizare a mintii
- sabeeja si nirsabeeja samadhi
Introducerea spre yoga
1: अथ योगानुशासनम् ॥१॥
atha yoga anushasanam
Atha = now | Anushasanam = exposition or instruction
Acum prezentam yoga.
Si alte constructii din sinonimele acestor cuvinte ar putea fi acceptate, precum: “Acum (aici) dezvaluim yoga”, “Acum (aici) instructiuni yoga”, etc. Putand motiva de asemenea care este mai apropiata in functie de perceptia si cunostintele fiecaruia. Spre exemplu daca as spune “Acum dezvaluim yoga” as intra in incidenta cu idea de val / cortina care ar ascunde sau proteja informatia si respectiv insemnatatea cuvantului guru.
Acum (, aici) – poate fi in acelas timp o forma de atrage atentia in prezent. Insa vrea sa ne si comunice ca pana in acel moment deja unele evenimente s-au desfasurat, respectiv pregatiri specifice pentru a primii aceste informatii despre Yoga.
Yoga nu a fost transmisa public pentru aproape intreaga ei perioada de existenta, exceptie facand nu mai mult de ultimii 150 de ani. Motivul principal era pastrarea integra a informatiei, nealterarea si nefolosirea tehnicilor incorect sau cu alte scopuri. Era sarcina unui guru sa-si indentifice un ucenic apropiat pentru a-i impartasi despre yoga. Probabil aceiasi pasi i-au urmat si cei care au luat aceste notite (sutre), au fost intai alesi, testati daca sunti potriviti si ulterior trecuti printr-un process de purificare.
Cred ca de acum asa o sa-mi incep clasele de yoga – amintid indirect de pre-rechizitele necesare pentru a fii eficienti in timpul care urmeaza.
Prezentam, nu facem. Desi ne este foarte la indemana sa folosim expresia “facem yoga”, cu aceiasi usurita vom accepta corectile cand cineva ne va aminti ca toate eforturile noastre sunt o suma de practici din yoga. O alta uzuala corectie o putem primi cand spunem ca facem pozitii yoga si nu posturi yoga. Dar sa revenim putin la aceasta alegere de cuvinte:
Acum prezentam – respectiv tot ceea ce am facut pentru a participa la acest moment, aceste pregatiri de purificare, aceasta stare a corpului, a mintii este deja un rezultat al unor practici yoga. Poate n-am inteles, n-am fost constienti de asta, insa procesul era deja inceput – ceea ce urmeaza, ce vrea Pantajali sa sublinieze este descoperirea, dezvaluirea, recunoasterea, detalierea, prezentarea teoretica yoga. O expunere a unor concepte din yoga in cuvinte si nu o experimentare de facto a acestora.
Ce este yoga?
2: योगश्चित्तवृत्तिनिरोधः ॥२॥
yogash chitta vritti nirodhah
Yogah (Yogas) = Yoga (is) | citta = of the mind-stuff, mind field | vrtti = modifications | nirodhah = restraint.
Reducerea fluctuatilor mentale e yoga.
Aici ne este prezentat scopul Yoga. Toate sutrele (notitele) care urmeaza nu vor face altceva descat sa explice mai in detaliu semnificatia acesteia, respectiv ar fi suficient sa intelegem aceasta singura sutra pe deplin ca sa intelegem ce, cum, unde si are sunt beneficile yoga.
A bloca modelele (modelarea) constiintei este yoga.
Reducerea, scopul (final al) incetarii tuturor oscilatilor la nivelul mintii este (scopul) Yoga.
Poate ati auzit de termenul Zen, aceasta este cea mai clara definitie a acestuia.
Daca poti controla trezirea valurilor mintii, atunci vei experimenta yoga.
Imaginati-va un ocean fara nici un val, fara nici un curent. Uneori parca nu vedem acel ocean de atatea valuri, asta mai ales pentru ca vedem valurile inaintea oceanului sau mai bine zis pentru ca vedem vedem oceanul si valurile ca si doua entitati diferite si in cel mai rau caz credem sau identificam oceanul cu valurile. Momentul (lung) in care consideram ca mintea este formata din ganduri, cand le dam atata importanta incat nici macar nu am concepe existenta mintii fara prezenta vreunui gand.
La fel cum corpul tau este o adunatura de materie, ceea ce crezi tu initial despre mintea ta nu se dovedeste a fi mai mult decat o adunatura de ganduri. O reciclare constanta, aleasa, convenabila de materie si ganduri este ceea ce te tine departe / desparte pe tine de a te regasi. Acest efort de a modela materia in corp, de a inregistra si genera perceptii si ganduri este frontul de razboi, locul unde investim toate resursele si pierdem esenta vietii.
(Moment in care) luptam as ramanem o picatura, distincta (ego), nu cumva sa ne preia vreun parau (drum spiritual) si sa ne unim cu un ocean (noi Insasi), uitand ca noi suntem oceanul (Unul).
Reducerea scartairii constante din minte este telul yoga. Sa linisteasca mintea, sa
obtina controlul si sa realizeze inaltul potential al acestetia.
Punctul culminant in yoga
3: तदा द्रष्टुः स्वरूपेऽवस्थानम् ॥३॥
tada drashtuh svarupe ‘vasthanam
Altfel ce se intampla cu purusha (Sinele, sufletul)?
4: वृत्ति सारूप्यमितरत्र ॥४॥
vritti sarupyam itaratra
Vrittis – clasificarea principala
5: वृत्तयः पञ्चतय्यः क्लिष्टाक्लिष्टाः ॥५॥
vrittayah panchatayyah klishtaklishtah
Vrittis – cele cinci tipuri
6: प्रमाण विपर्यय विकल्प निद्रा स्मृतयः ॥६॥
pramana viparyaya vikalpa nidra smritayah
Pramana – sursa cunoasterii drepte (corecte)
7: प्रत्यक्षानुमानागमाः प्रमाणानि ॥७॥
pratyaksha anumana agamah pramanani
Neintelegerile
8: विपर्ययो मिथ्याज्ञानमतद्रूप प्रतिष्ठम् ॥८॥
viparyayo mithya jnanam atadrupa pratishtham
interpreting based on past conditions leads to misconceptions or wrong understanding
Credinta fara baza
9: शब्दज्ञानानुपाती वस्तुशून्यो विकल्पः ॥९॥
shabda jnana anupati vastu shunyo vikalpah
Nidra – o stare de somn
10: अभावप्रत्ययालम्बना तमोवृत्तिर्निद्र ॥१०॥
abhava pratyaya alambana tamo vrittir nidra
Smriti – memoria
11: अनुभूतविषयासंप्रमोषः स्मृतिः ॥११॥
anu bhuta vishaya asanpramoshah smritih
Acea necesitate a praticii continue
12: अभ्यासवैराग्याभ्यां तन्निरोधः ॥१२॥
abhyasa vairagya abhyam tan nirodhah
Abhyasa inseamna practica constanta
13: तत्र स्थितौ यत्नोऽभ्यासः ॥१३॥
tatra sthitau yatno ‘bhyasah
Baza unei practici constante
14: स तु दीर्घकाल नैरन्तर्य सत्कारादरासेवितो दृढभूमिः ॥१४॥
sa tu dirghakala nairantarya satkara adara asevito dridhabhumih
O usoara lipsa se sete
15: दृष्टानुश्रविकविषयवितृष्णस्य वशीकारसंज्णा वैराग्यम् ॥१५॥
drishta anushravika vishaya vitrishnasya vashikara sanjna vairagyam
O puternica lipsa de sete
16: तत्परं पुरुषख्यातेः गुणवैतृष्ण्यम् ॥१६॥
tatparam purusha khyateh guna vaitrishnyam
17: वितर्कविचारानन्दास्मितारुपानुगमात्संप्रज्ञातः ॥१७॥
vitarka vichara ananda asmita rupa anugamat sanprajnatah
18: विरामप्रत्ययाभ्यासपूर्वः संस्कारशेषोऽन्यः ॥१८॥
virama pratyaya abhyasa purvah sanskara shesho ‘nyah
19: भवप्रत्ययो विदेहप्रकृतिलयानम् ॥१९॥
bhava pratyayo videha prakriti layanam
20: श्रद्धावीर्यस्मृति समाधिप्रज्ञापूर्वक इतरेषाम् ॥२०॥
shraddha virya smriti samadhi prajna purvaka itaresham
21: तीव्रसंवेगानामासन्नः ॥२१॥
tivra sanveganam asannah
22: मृदुमध्याधिमात्रत्वात्ततोऽपि विशेषः ॥२२॥
mridu madhya adhimatratvat tato’pi visheshah
23: ईश्वरप्रणिधानाद्वा ॥२३॥
ishvara pranidhanad va
24: क्लेश कर्म विपाकाशयैःपरामृष्टः पुरुषविशेष ईश्वरः ॥२४॥
klesha karma vipaka ashayaih aparamrishtah purusha vishesha ishvarah
25: तत्र निरतिशयं सर्वज्ञबीजम् ॥२५॥
tatra niratishayam sarvajna bijam
26: स एष पूर्वेषामपिगुरुः कालेनानवच्छेदात् ॥२६॥
sa esha purvesham api guruh kalena anavachchhedat
27: तस्य वाचकः प्रणवः ॥२७॥
tasya vachakah pranavah
28: तज्जपः तदर्थभावनम् ॥२८॥
taj japah tad artha bhavanam
29: ततः प्रत्यक्चेतनाधिगमोऽप्यन्तरायाभवश्च ॥२९॥
tatah pratyak chetana adhigamo ‘py antaraya abhavash cha
30: व्याधि स्त्यान संशय प्रमादालस्याविरति भ्रान्तिदर्शनालब्धभूमिकत्वानवस्थितत्वानि चित्तविक्षेपाः ते अन्तरायाः ॥३०॥
vyadhi styana sanshaya pramada alasya avirati bhrantidarshana alabdha bhumikatva anavasthitatvani chitta vikshepah te antarayah
31: दुःखदौर्मनस्याङ्गमेजयत्वश्वासप्रश्वासाः विक्षेप सहभुवः ॥३१॥
duhkha daurmanasya angamejayatva shvasaprashvasah vikshepa sahabhuvah
32: तत्प्रतिषेधार्थमेकतत्त्वाभ्यासः ॥३२॥
tat pratishedha artham eka tattva abhyasah
33: मैत्री करुणा मुदितोपेक्षाणांसुखदुःख पुण्यापुण्यविषयाणां भावनातः चित्तप्रसादनम् ॥३३॥
maitri karuna mudito pekshanam sukha duhkha punya apunya vishayanam bhavanatah chitta prasadanam
34: प्रच्छर्दनविधारणाभ्यां वा प्राणस्य ॥३४॥
prachchhardana vidharana abhyam va pranasya
35: विषयवती वा प्रवृत्तिरुत्पन्ना मनसः स्थिति निबन्धिनी ॥३५॥
vishayavati va pravritti rutpanna manasah sthiti nibandhini
36: विशोका वा ज्योतिष्मती ॥३६॥
vishoka va jyotishmati
37: वीतराग विषयम् वा चित्तम् ॥३७॥
vitaraga vishayam va chittam
38: स्वप्ननिद्रा ज्ञानालम्बनम् वा ॥३८॥
svapna nidra jnana alambanam va
39: यथाभिमतध्यानाद्वा ॥३९॥
yatha abhimata dhyanad va
40: परमाणु परममहत्त्वान्तोऽस्य वशीकारः ॥४०॥
paramanu parama mahattva anto ‘sya vashikarah
41: क्षीणवृत्तेरभिजातस्येव मणेर्ग्रहीतृग्रहणग्राह्येषु तत्स्थतदञ्जनता समापत्तिः ॥४१॥
kshina vritter abhijatasy eva maner grahitri grahana grahyeshu tatstha tadanjanata samapattih
42: तत्र शब्दार्थज्ञानविकल्पैः संकीर्णा सवितर्का समापत्तिः ॥४२॥
tatra shabdartha jnana vikalpaih sankirna savitarka samapattih
43: स्मृतिपरिशुद्धौ स्वरूपशून्येवार्थमात्रनिर्भासा निर्वितर्का ॥४३॥
smriti parishuddhau svarupa shunyeva arthamatra nirbhasa nirvitarka
44: एतयैव सविचारा निर्विचारा च सूक्ष्मविषय व्याख्याता ॥४४॥
etayaiva savichara nirvichara cha sukshma vishaya vyakhyata
45: सूक्ष्मविषयत्वम्चालिण्ग पर्यवसानम् ॥४५॥
sukshma vishayatvam cha alinga paryavasanam
46: ता एव सबीजस्समाधिः ॥४६॥
ta eva sabijas samadhih
47: निर्विचारवैशारद्येऽध्यात्मप्रसादः ॥४७॥
nirvichara vaisharadye ‘dhyatma prasadah
48: ऋतंभरा तत्र प्रज्ञा ॥४८॥
ritanbhara tatra prajna
49: श्रुतानुमानप्रज्ञाभ्यामन्यविषया विशेषार्थत्वात् ॥४९॥
shruta anumana prajna abhyam anya vishaya vishesha arthatvat
50: तज्जस्संस्कारोऽन्यसंस्कार प्रतिबन्धी ॥५०॥
tajjas sanskaro ‘nya sanskara pratibandhi
51: तस्यापि निरोधे सर्वनिरोधान्निर्बीजः समाधिः ॥५१॥
tasyapi nirodhe sarva nirodhan nirbijah samadhih
Sadhana Pad –
How
Unceasing, Untiring, Uninterrupted, until reaching the goal – discipline “how?”
capitol pe practica consta in 55 de versuri, discutand urmatoarele subiecte:
- klesha (tensiunile de baza ale vietii)
- indepartarea “tensiunilor”
- scopul distrugerii “tensiunilor”
- Cel care stie si cel stiut
- constientizarea si lipsa constientizarii
- calea catre prajna (cunoasterea intuitiva)
- cele 8 membre ale lui Patanjali
- Yama (conduita sociala)
- Niyama (conduita personala)
- metode de cotrol a gandurilor negative
- rezultatele, beneficile perfectionarii yama si niyama
- Asana (postura de sezut)
- Pranayama (controlul prana)
- Pratyahara (retragerea simturilor)
52: तपः स्वाध्यायेश्वरप्रणिधानानि क्रियायोगः ॥१॥
tapah svadhyay eshvarapranidhanani kriya yogah
53: समाधिभावनार्थः क्लेश तनूकरणार्थश्च ॥२॥
samadhi bhavana arthah klesha tanu karana arthash cha
54: अविद्यास्मितारागद्वेषाभिनिवेशः क्लेशाः ॥३॥
avidya asmita raga dvesha abhiniveshah kleshah
55: अविद्या क्षेत्रमुत्तरेषाम् प्रसुप्ततनुविच्छिन्नोदाराणाम् ॥४॥
avidya kshetram uttaresham prasupta tanu vichchhinn odaranam
56: अनित्याशुचिदुःखानात्मसु नित्यशुचिसुखात्मख्यातिरविद्या ॥५॥
anitya ashuchi duhkha anatmasu nitya shuchi sukha atmakhyatir avidya
57: दृग्दर्शनशक्त्योरेकात्मतैवास्मिता ॥६॥
drig darshana shaktyor ekatmata iva asmita
58: सुखानुशयी रागः ॥७॥
sukha anushayi ragah
59: दुःखानुशयी द्वेषः ॥८॥
duhkha anushayi dveshah
60: स्वरस्वाहि विदुषोऽपि समारूढोऽभिनिवेशः ॥९॥
svarasvahi vidusho ‘pi samarudho ‘bhiniveshah
61: ते प्रतिप्रसवहेयाः सूक्ष्माः ॥१०॥
te pratiprasava heyah sukshmah
62: ध्यान हेयाः तद्वृत्तयः ॥११॥
dhyana heyah tad vrittayah
63: क्लेशमूलः कर्माशयो दृष्टादृष्टजन्मवेदनीयः ॥१२॥
klesha mulah karma ashayo drishta adrishta janma vedaniyah
64: सति मूले तद्विपाको जात्यायुर्भोगाः ॥१३॥
sati mule tad vipako jaty ayur bhogah
65: ते ह्लाद परितापफलाः पुण्यापुण्यहेतुत्वात् ॥१४॥
te hlada paritapa phalah punya apunya hetutvat
66: परिणाम ताप संस्कार दुःखैः गुणवृत्तिविरोधाच्च दुःखमेव सर्वं विवेकिनः ॥१५॥
parinama tapa sanskara duhkhaih guna vritti virodhachcha duhkham eva sarvam vivekinah
67: हेयं दुःखमनागतम् ॥१६॥
heyam duhkham anagatam
68: द्रष्टृदृश्ययोः संयोगो हेयहेतुः ॥१७॥
drashtri drishyayoh sanyogo heyahetuh
69: प्रकाशक्रियास्थितिशीलं भूतेन्द्रियात्मकं भोगापवर्गार्थं दृश्यम् ॥१८॥
prakasha kriya sthiti shilam bhutendriya atmakam bhoga apavarga artham drishyam
70: विशेषाविशेषलिङ्गमात्रालिङ्गानि गुणपर्वाणि ॥१९॥
vishesha avishesha linga matra alingani gunaparvani
71: द्रष्टा दृशिमात्रः शुद्धोऽपि प्रत्ययानुपश्यः ॥२०॥
drashta drishimatrah shuddho ‘pi pratyaya anupashyah
72: तदर्थ एव दृश्यस्यात्मा ॥२१॥
tadartha eva drishyasya atma
73: कृतार्थं प्रतिनष्टंप्यनष्टं तदन्य साधारणत्वात् ॥२२॥
kritartham pratinashtam apy anashtam tadanya sadharanatvat
74: स्वस्वामिशक्त्योः स्वरूपोप्लब्धिहेतुः संयोगः ॥२३॥
svasvami shaktyoh svarup oplabdhi hetuh sanyogah
75: तस्य हेतुरविद्या ॥२४॥
tasya hetur avidya
76: तदभाबात्संयोगाभावो हानं तद्दृशेः कैवल्यम् ॥२५॥
tad abhabat sanyoga abhavo hanam taddrisheh kaivalyam
77: विवेकख्यातिरविप्लवा हानोपायः ॥२६॥
viveka khyatir aviplava hanopayah
78: तस्य सप्तधा प्रान्तभूमिः प्रज्ञ ॥२७॥
tasya saptadha pranta bhumih prajna
79: योगाङ्गानुष्ठानादशुद्धिक्षये ज्ञानदीप्तिराविवेकख्यातेः ॥२८॥
yoga anga anushthanad ashuddhi kshaye jnana diptir aviveka khyateh
80: यम नियमासन प्राणायाम प्रत्याहार धारणा ध्यान समाधयोऽष्टावङ्गानि ॥२९॥
yama niyama asana pranayama pratyahara dharana dhyana samadhayo ‘shtavangani
81: अहिंसासत्यास्तेय ब्रह्मचर्यापरिग्रहाः यमाः ॥३०॥
ahinsa satya asteya brahmacharya aparigrahah yamah
82: जातिदेशकालसमयानवच्छिन्नाः सार्वभौमामहाव्रतम् ॥३१॥
jati desha kala samaya anavachchhinnah sarvabhauma mahavratam
83: शौच संतोष तपः स्वाध्यायेश्वरप्रणिधानानि नियमाः ॥३२॥
shaucha santosha tapah svadhyay eshvarapranidhanani niyamah
84: वितर्कबाधने प्रतिप्रक्षभावनम् ॥३३॥
vitarka badhane pratipraksha bhavanam
85: वितर्का हिंसादयः कृतकारितानुमोदिता लोभक्रोधमोहापूर्वका मृदुमध्य अधिमात्रा दुःखाज्ञानानन्तफला इति प्रतिप्रक्षभावनम् ॥३४॥
vitarka hinsadayah krita karita anumodita lobha krodha moha apurvaka mridu madhya adhimatra duhkha ajnana ananta phala iti pratipraksha bhavanam
86: अहिंसाप्रतिष्ठायं तत्सन्निधौ वैरत्याघः ॥३५॥
ahinsa pratishthayam tat sannidhau vairatyaghah
87: सत्यप्रतिष्थायं क्रियाफलाश्रयत्वम् ॥३६॥
satya pratishthayam kriya phala ashrayatvam
88: अस्तेयप्रतिष्ठायां सर्वरत्नोपस्थानम् ॥३७॥
asteya pratishthayam sarvaratn opasthanam
89: ब्रह्मचर्य प्रतिष्ठायां वीर्यलाभः ॥३८॥
brahma charya pratishthayam virya labhah
90: अपरिग्रहस्थैर्ये जन्मकथंता संबोधः ॥३९॥
aparigraha sthairye janma kathanta sanbodhah
91: शौचात् स्वाङ्गजुगुप्सा परैरसंसर्गः ॥४०॥
shauchat svanga jugupsa parairasansargah
92: सत्त्वशुद्धिः सौमनस्यैकाग्र्येन्द्रियजयात्मदर्शन योग्यत्वानि च ॥४१॥
sattva shuddhih saumanasya ikagry endriyajaya atmadarshana yogyatvani cha
93: संतोषातनुत्तमस्सुखलाभः ॥४२॥
santoshat anuttamas sukhalabhah
94: कायेन्द्रियसिद्धिरशुद्धिक्षयात् तपसः ॥४३॥
kayendriya siddhir ashuddhi kshayat tapasah
95: स्वाध्यायादिष्टदेवता संप्रयोगः ॥४४॥
svadhyayad ishta devata sanprayogah
96: समाधि सिद्धिःीश्वरप्रणिधानात् ॥४५॥
samadhi siddhih ishvarapranidhanat
97: स्थिरसुखमासनम् ॥४६॥
sthira sukham asanam
98: प्रयत्नशैथिल्यानन्तसमापत्तिभ्याम् ॥४७॥
prayatna shaithilya ananta samapatti bhyam
99: ततो द्वङ्द्वानभिघातः ॥४८॥
tato dvandva an abhighatah
100: तस्मिन् सति श्वासप्रश्वास्योर्गतिविच्छेदः प्राणायामः ॥४९॥
tasmin sati shvasa prashvasyor gati vichchhedah pranayamah
101: बाह्याभ्यन्तरस्थम्भ वृत्तिः देशकालसन्ख्याभिः परिदृष्टो दीर्घसूक्ष्मः ॥५०॥
bahya abhyantara sthambha vrittih desha kala sankhyabhih paridrishto dirgha sukshmah
102: बाह्याभ्यन्तर विषयाक्षेपी चतुर्थः ॥५१॥
bahya abhyantara vishaya akshepi chaturthah
103: ततः क्षीयते प्रकाशावरणम् ॥५२॥
tatah kshiyate prakasha avaranam
104: धारणासु च योग्यता मनसः ॥५३॥
dharanasu cha yogyata manasah
105: स्वविषयासंप्रयोगे चित्तस्य स्वरूपानुकारैवेन्द्रियाणां प्रत्याहारः ॥५४॥
svavishaya asanprayoge chittasya svarupanukara iv endriyanam pratyaharah
106: ततः परमावश्यता इन्द्रियाणाम् ॥५५॥
tatah parama vashyata indriyanam
Vibhuti Pad
outcome, initial outcome, “knowing what the other one has to say before talking” – sign post, right direction – last statement of Buddha: “Be your own Light”
capitol despre puterile psihice consta in 56 de versuri, discutand urmatoarele subiecte:
- Dharana (concentratie)
- Dhyana (mediatatie)
- Samadhi (superconstientizarea)
- Samyama (concentratia, meditatia si super-constientizarea)
- parinama (transformarea constiintei)
- Natura aparentelor exterioare
- Puterile psihice (puterile psi)
107: देशबन्धः चित्तस्य धारणा ॥१॥
desha bandhah chittasya dharana
108: तत्र प्रत्ययैकतानता ध्यानम् ॥२॥
tatra pratyaya ikatanata dhyanam
109: तदेवार्थमात्रनिर्भासं स्वरूपशून्यमिवसमाधिः ॥३॥
tadeva artha matra nirbhasam svarupa shunyam iva samadhih
110: त्रयमेकत्र संयमः ॥४॥
trayam ekatra sanyamah
111: तज्जयात् प्रज्ञालोकः ॥५॥
tajjayat prajnalokah
112: तस्य भूमिषु विनियोगः ॥६॥
tasya bhumishu viniyogah
113: त्रयमन्तरन्गं पूर्वेभ्यः ॥७॥
trayam antarangam purvebhyah
114: तदपि बहिरङ्गं निर्बीजस्य ॥८॥
tadapi bahirangam nirbijasya
115: व्युत्थाननिरोधसंस्कारयोः अभिभवप्रादुर्भावौ निरोधक्षण चित्तान्वयो निरोधपरिणामः ॥९॥
vyutthana nirodha sanskarayoh abhibhava pradurbhavau nirodhakshana chittanvayo nirodha parinamah
116: तस्य प्रशान्तवाहिता संस्कारत् ॥१०॥
tasya prashanta vahita sanskarat
117: सर्वार्थता एकाग्रातयोः क्षयोदयौ चित्तस्य समाधिपरिणामः ॥११॥
sarvarthata ekagratayoh kshayodayau chittasya samadhi parinamah
118: ततः पुनः शातोदितौ तुल्यप्रत्ययौ चित्तस्यैकाग्रतापरिणामः ॥१२॥
tatah punah shatoditau tulya pratyayau chittasya ikagrata parinamah
119: एतेन भूतेन्द्रियेषु धर्मलक्षणावस्था परिणामा व्याख्याताः ॥१३॥
etena bhutendriyeshu dharma lakshana avastha parinama vyakhyatah
120: शानोदिताव्यपदेश्यधर्मानुपाती धर्मी ॥१४॥
shan odita avyapadeshya dharmanupati dharmi
121: क्रमान्यत्वं परिणामान्यतेवे हेतुः ॥१५॥
kramanyatvam parinamanyateve hetuh
122: परिणामत्रयसंयमाततीतानागत ज्ञानम् ॥१६॥
parinamatraya sanyamat atitanagata jnanam
123: शब्दार्थप्रत्ययामामितरेतराध्यासात्संकरः तत्प्रविभागसंयमात् सर्वभूतरुतज्ञानम् ॥१७॥
shabdartha pratyayamam itaretaradhyasat sankarah tat pravibhaga sanyamat sarvabhuta ruta jnanam
124: संस्कारसाक्षात्करणात् पूर्वजातिज्ञानम् ॥१८॥
sanskara sakshatkaranat purva jati jnanam
125: प्रत्ययस्य परचित्तज्ञानम् ॥१९॥
pratyayasya para chitta jnanam
126: न च तत् सालम्बनं तस्याविषयी भूतत्वात् ॥२०॥
na cha tat salambanam tasya avishayi bhutatvat
127: कायरूपसंयमात् तत्ग्राह्यशक्तिस्तम्भे चक्षुः प्रकाशासंप्रयोगेऽन्तर्धानम् ॥२१॥
kaya rupa sanyamat tat grahyashakti stambhe chakshuh prakashasanprayoge ‘ntardhanam
128: सोपक्रमं निरुपक्रमं च कर्म तत्संयमातपरान्तज्ञानम् अरिष्टेभ्यो वा ॥२२॥
sopa kramam nirupa kramam cha karma tatsanyamat aparantajnanam arishtebhyo va
129: मैत्र्यदिषु बलानि ॥२३॥
maitry adishu balani
130: बलेषु हस्तिबलादीनी ॥२४॥
baleshu hastibaladini
131: प्रवृत्त्यालोकन्यासात् सूक्ष्माव्यावहितविप्रकृष्टज्ञानम् ॥२५॥
pravritty aloka nyasat sukshma vyavahita viprakrishta jnanam
132: भुवज्ञानं सूर्येसंयमात् ॥२६॥
bhuva jnanam surye sanyamat
133: चन्द्रे तारव्यूहज्ञानम् ॥२७॥
chandre taravyuha jnanam
134: ध्रुवे तद्गतिज्ञानम् ॥२८॥
dhruve tadgati jnanam
135: नाभिचक्रे कायव्यूहज्ञानम् ॥२९॥
nabhichakre kayavyuha jnanam
136: कन्ठकूपे क्षुत्पिपासा निवृत्तिः ॥३०॥
kantha kupe kshutpipasa nivrittih
137: कूर्मनाड्यां स्थैर्यम् ॥३१॥
kurma nadyam sthairyam
138: मूर्धज्योतिषि सिद्धदर्शनम् ॥३२॥
murdha jyotishi siddha darshanam
139: प्रातिभाद्वा सर्वम् ॥३३॥
pratibhad va sarvam
140: ह्र्डये चित्तसंवित् ॥३४॥
hrdaye chitta sanvit
141: सत्त्वपुरुषायोः अत्यन्तासंकीर्णयोः प्रत्ययाविशेषोभोगः परार्थत्वात्स्वार्थसंयमात् पुरुषज्ञानम् ॥३५॥
sattva purushayoh atyanta sankirnayoh pratyayavishesho bhogah para arthat vat sva arthasanyamat purusha jnanam
142: ततः प्रातिभस्रावाणवेदनादर्शास्वादवार्ता जायन्ते ॥३६॥
tatah pratibha sravana vedana adarsha asvada varta jayante
143: ते समाधवुपसर्गाव्युत्थाने सिद्धयः ॥३७॥
te samadhav upasargah vyutthane siddhayah
144: बद्न्हकारणशैथिल्यात् प्रचारसंवेदनाच्च चित्तस्य परशरीरावेशः ॥३८॥
badnha karana shaithilyat prachara sanvedanachcha chittasya parashariraveshah
145: उदानजयाअत् जलपण्खकण्टकादिष्वसङ्गोऽत्क्रान्तिश्च ॥३९॥
udana jayaat jala pankha kantakadishv asango ‘tkrantischa
146: समानजयाज्ज्वलनम् ॥४०॥
samana jayaj jvalanam
147: श्रोत्राकाशयोः संबन्धसंयमात् दिव्यं श्रोत्रम् ॥४१॥
shrotra akashayoh sanbandha sanyamat divyam shrotram
148: कायाकाशयोः संबन्धसंयमात् लघुतूलसमापत्तेश्चाकाश गमनम् ॥४२॥
kayakashayoh sanbandha sanyamat laghu tula samapattescha akasha gamanam
149: बहिरकल्पिता वृत्तिः महाविदेहा ततः प्रकाशावरणक्षयः ॥४३॥
bahir akalpita vrittih maha videha tatah prakasha avarana kshayah
150: स्थूलस्वरूपसूक्ष्मान्वयार्थवत्त्वसंयमात् भूतजयः ॥४४॥
sthula svarupa sukshma anvaya arthavattva sanyamat bhutajayah
151: ततोऽणिमादिप्रादुर्भावः कायसंपत् तद्धरानभिघात्श्च ॥४५॥
tato ‘nimadi pradurbhavah kayasanpat tad dharanabhighatscha
152: रूपलावण्यबलवज्रसंहननत्वानि कायसंपत् ॥४६॥
rupa lavanya bala vajra sanhananatvani kayasanpat
153: ग्रहणस्वरूपास्मितावयार्थवत्त्वसंयमातिन्द्रिय जयः ॥४७॥
grahana svarupa asmita avaya arthavattva sanyamat indriya jayah
154: ततो मनोजवित्वं विकरणभावः प्रधानजयश्च ॥४८॥
tato mano javitvam vikarana bhavah pradhana jayash cha
155: सत्त्वपुरुषान्यताख्यातिमात्रस्य सर्वभावाधिष्ठातृत्वं सर्वज्ञातृत्वं च ॥४९॥
sattva purusha anyata khyatimatrasya sarva bhava adhishthatritvam sarva jnatritvam cha
156: तद्वैराग्यादपि दोषबीजक्षये कैवल्यम् ॥५०॥
tad vairagyad api dosha bija kshaye kaivalyam
157: स्थान्युपनिमन्त्रणे सङ्गस्मयाकरणं पुनरनिष्टप्रसङ्गात् ॥५१॥
sthany upa nimantrane sanga smaya akaranam punar anishta prasangat
158: क्षणतत्क्रमयोः संयमात् विवेकजंज्ञानम् ॥५२॥
kshana tat kramayoh sanyamat vivekajam jnanam
159: जातिलक्षणदेशैः अन्यतानवच्छेदात् तुल्ययोः ततः प्रतिपत्तिः ॥५३॥
jati lakshana deshaih anyata anavachchhedat tulyayoh tatah pratipattih
160: तारकं सर्वविषयं सर्वथाविषयमक्रमंचेति विवेकजं ज्ञानम् ॥५४॥
tarakam sarva vishayam sarvatha vishayam akramam cheti vivekajam jnanam
161: सत्त्वपुरुषयोः शुद्धिसाम्ये कैवल्यम् ॥५५॥
sattva purushayoh shuddhisamye kaivalyam
Kaivalya Pad
culmination of yoga – nirvana – ultimate state of freedom
I am, I was, I am going to be..
capitol pe exclusivitate consista in 34 de versuri, discutand urmatoarele subiecte:
- mijloace de a obtine puterile psihice
- cauza individualitatii
- individul si mintea cosmica
- Karma (predestinarea actiunilor si gandurilor)
- Unitatea tutuor lucrurilor
- teoria perceptiei
- mintea instrument al incosntientului
- calea catre kaivalya
- Kaivalya
162: जन्मओषधिमन्त्रतपस्समाधिजाः सिद्धयः ॥१॥
janma oshadhi mantra tapas samadhi jah siddhayah
163: जात्यन्तरपरिणामः प्रकृत्यापूरात् ॥२॥
jaty antara parinamah prakrity apurat
164: निमित्तमप्रयोजकं प्रकृतीनांवरणभेदस्तु ततः क्षेत्रिकवत् ॥३॥
nimittam aprayojakam prakritinam varana bhedastu tatah kshetrikavat
165: निर्माणचित्तान्यस्मितामात्रात् ॥४॥
nirmana chittany asmita matrat
166: प्रवृत्तिभेदे प्रयोजकं चित्तमेकमनेकेषाम् ॥५॥
pravritti bhede prayojakam chittam ekam anekesham
167: तत्र ध्यानजमनाशयम् ॥६॥
tatra dhyanajam anashayam
168: कर्माशुक्लाकृष्णं योगिनः त्रिविधमितरेषाम् ॥७॥
karma ashukla akrishnam yoginah trividham itaresham
169: ततः तद्विपाकानुग्णानामेवाभिव्यक्तिः वासनानाम् ॥८॥
tatah tad vipaka anugnanam eva abhivyaktih vasananam
170: जाति देश काल व्यवहितानामप्यान्तर्यां स्मृतिसंस्कारयोः एकरूपत्वात् ॥९॥
jati desha kala vyavahitanam apy antaryam smriti sanskarayoh ekarupatvat
171: तासामनादित्वं चाशिषो नित्यत्वात् ॥१०॥
tasam anaditvam chashisho nityatvat
172: हेतुफलाश्रयालम्बनैःसंगृहीतत्वातेषामभावेतदभावः ॥११॥
hetu phala ashraya alambanaih sangrihitatvat esham abhave tad abhavah
173: अतीतानागतं स्वरूपतोऽस्तिअध्वभेदाद् धर्माणाम् ॥१२॥
atita anagatam svarupato ‘sti adhvabhedad dharmanam
174: ते व्यक्तसूक्ष्माः गुणात्मानः ॥१३॥
te vyakta sukshmah guna atmanah
175: परिणामैकत्वात् वस्तुतत्त्वम् ॥१४॥
parinama ikatvat vastu tattvam
176: वस्तुसाम्ये चित्तभेदात्तयोर्विभक्तः पन्थाः ॥१५॥
vastusamye chitta bhedat tayorvibhaktah panthah
177: न चैकचित्ततन्त्रं चेद्वस्तु तदप्रमाणकं तदा किं स्यात् ॥१६॥
na chaika chitta tantram chedvastu tad apramanakam tada kim syat
178: तदुपरागापेक्षित्वात् चित्तस्य वस्तुज्ञाताज्ञातं ॥१७॥
tad uparaga apekshitvat chittasya vastu jnatajnatam
179: सदाज्ञाताः चित्तव्र्त्तयः तत्प्रभोः पुरुषस्यापरिणामित्वात् ॥१८॥
sadajnatah chitta vrttayah tat prabhoh purushasya aparinamitvat
180: न तत्स्वाभासं दृश्यत्वात् ॥१९॥
na tat svabhasam drishyatvat
181: एक समये चोभयानवधारणम् ॥२०॥
eka samaye ch obhaya an avadharanam
182: चित्तान्तर दृश्ये बुद्धिबुद्धेः अतिप्रसङ्गः स्मृतिसंकरश्च ॥२१॥
chittantara drishye buddhi buddheh atiprasangah smriti sankarash cha
183: चितेरप्रतिसंक्रमायाः तदाकारापत्तौ स्वबुद्धि संवेदनम् ॥२२॥
chiter aprati sankramayah tad akara apattau svabuddhi sam vedanam
184: द्रष्टृदृश्योपरक्तं चित्तं सर्वार्थम् ॥२३॥
drashtri drishy opa raktam chittam sarva artham
185: तदसङ्ख्येय वासनाभिः चित्रमपि परार्थम् संहत्यकारित्वात् ॥२४॥
tad asankhyeya vasanabhih chitram api parartham sanhatya karitvat
186: विशेषदर्शिनः आत्मभावभावनानिवृत्तिः ॥२५॥
vishesha darshinah atmabhava bhavana nivrittih
187: तदा विवेकनिम्नं कैवल्यप्राग्भारं चित्तम् ॥२६॥
tada viveka nimnam kaivalya prag bharam chittam
188: तच्छिद्रेषु प्रत्ययान्तराणि संस्कारेभ्यः ॥२७॥
tach chhidreshu pratyaya antarani sanskarebhyah
189: हानमेषां क्लेशवदुक्तम् ॥२८॥
hanam esham kleshavad uktam
190: प्रसंख्यानेऽप्यकुसीदस्य सर्वथा विवेकख्यातेः धर्ममेघस्समाधिः ॥२९॥
prasankhyane ‘py akusidasya sarvatha vivekakhyateh dharma meghas samadhih
191: ततः क्लेशकर्मनिवृत्तिः ॥३०॥
tatah klesha karma nivrittih
192: तदा सर्वावरणमलापेतस्य ज्ञानस्यानन्त्यात् ज्ञेयमल्पम् ॥३१॥
tada sarva avarana malapetasya jnanasya anantyat jneyamalpam
193: ततः कृतार्थानं परिणामक्रमसमाप्तिर्गुणानाम् ॥३२॥
tatah kritarthanam parinama krama samaptir gunanam
194: क्षणप्रतियोगी परिणामापरान्त निर्ग्राह्यः क्रमः ॥३३॥
kshana pratiyogi parinama aparanta nirgrahyah kramah
195: पुरुषार्थशून्यानां गुणानांप्रतिप्रसवः कैवल्यं स्वरूपप्रतिष्ठा वा चितिशक्तिरिति ॥३४॥
purusha artha shunyanam gunanam pratiprasavah kaivalyam svarupa pratishtha va chitishaktiriti